تکنیک Shadowing یا سایه یکی از راحتترین روش ها برای تقویت لیسنینگ در آیلتس است.
تکنیک shadowing چیست؟
سادهترین تعریف تکنیک shadowing یا سایه وقتی است که در حال شنیدن سخنان یک گوینده باشید، بهمحض اینکه ایشان هر سخنی بگوید شما نیز بهسرعت بعد از وی، آن سخن را بلند تکرار کنید. مثل همراهی کردن با ترانهی موزیک محبوبتان. یعنی هرچه میشنوید همان را دقیقاً تکرار میکنید و سعی میکنید که تغییرات صدا، آهنگ صدا، حالات روحی گوینده و حتی حرکات بدنی گوینده را تقلید کنید. البته لازم نیست که حتماً بلند صحبت کنید. میتوانید این فرایند را در ذهن خود نیز انجام دهید. دقیقاً دوباره مثل آهنگ محبوبتان که بعضی مواقع آن را در ذهن خود مرور میکنید. بنابراین وقتی در یک مکان عمومی قرار دارید و در حال گوش دادن به یک مکالمه انگلیسی هستید و میخواهید تکنیک سایه را نیز پیادهسازی کنید، میتوانید آن را در ذهن خود انجام دهید. در این تکنیک لهجه و تلفظ به سرعت بهبود یافته و به تلفظ افراد بومی نزدیک میشود. این تکنیک روشی است که به صورت تکرار کلمات، بدون وقفه بعد از شنیدن به کار میرود.
مراحل تکنیک shadowing
مرحله اول
اولین مرحله “Blind Shadowing” نام دارد. به این معنی که شما باید به فایلی گوش کرده و حتی بدون فهمیدن معنی، آن را تکرار کنید. هدف این مرحله آموختن موسیقی و لحن کلام است. تکرار این مرحله تعداد مشخصی ندارد. تکرار باید آنقدر ادامه پیدا کند که شما به مرحله Plateau برسید، یعنی دیگر پیشرفتی در خود احساس نکنید.
مرحله دوم
در مرحله بعد همان فایل را با مکث بعد از هر جمله تکرار میکنیم. در این مرحله می توانید با کمک دیکشنری معانی لغات جدید را یاد گرفته و به ساختار جملهها دقت کنید. همانند مرحله قبل تکرار باید آنقدر ادامه پیدا کند که دیگر نکته جدیدی برای یادگیری وجود نداشته باشد.
مرحله سوم
در مرحله ی سوم فایل را گوش کرده و فقط به متن نگاه کنید.
مرحله چهارم
بعد از تمامی این مراحل، بدون نگاه کردن به متن، هرآنچه در ذهن تان باقی مانده را یادداشت کنید که تمرینی برای خلاصهنویسی نیز است.
کاربرد تکنیک shadowing
بهطور کلی هر چیزی که میشنوید را میتوانید با تکنیک سایه نیز تمرین کنید. در نوشتههای قبلی برای یادگیری زبان انگلیسی با فیلم اشاره شده بود که تکنیک سایه در دیدن فیلم بسیار میتواند مناسب باشد.
مزایای تکنیک سایه در مکالمه زبان انگلیسی (speaking)
تکنیک shadowing مزایای زیادی برای تقویت مکالمه زبان انگلیسی دارد. اولین مزیت آن دریافت بهتر از تلفظ و آهنگ زبان انگلیسی است. همانند وقتیکه در حال نواختن یک موزیک هستیم، مکالمهی زبان انگلیسی نیز دارای آهنگ و ملودی خاص خود است. مکالمه زبان انگلیسی، همانند زبان مادری خودمان مثل مکالمهی یک ربات نیست که هیچ بالا و پایینی نداشته باشد. مکالمه یک مهارت زنده است. جایی بایستی روی یک کلمه تأکید شود، جایی دیگر بایستی چیزی آهسته گفته شود و …. تکنیک سایه میتواند به ما کمک کند که دریافت خوبی از آهنگ یک زبان داشته باشیم. اگر دست روی دست بگذاریم و تنها به گوش دادن منفعلانه اکتفا کنیم، هیچوقت فرصت این را پیدا نمیکنیم که در حقیقت این آهنگ زبان را تمرین کنیم. و زمانی که در یک مکالمهی واقعی قرار میگیریم، نمیتوانیم به نحو مطلوب به زبان انگلیسی صحبت کنیم.
به همین دلیل است که اغلب زبانآموزان، هنگام مکالمهی زبان انگلیسی، آهنگی غیرواقعی و ربات گونه دارند. زیرا معمولاً کمتر در شرایط واقعی قرارگرفتهاند که صحبت کنند؛ و از این تکنیک منحصر به فرد نیز استفاده نکردهاند که این کمبود را تا جایی که ممکن است پوشش دهد. اما زبانآموزی که از این تکنیک استفاده کند، نه تنها تلفظ بهتر و درستتری پیدا میکند، بلکه زیر و بمی صدا، تکیه (stress)، ملودی، آهنگ، جریان، و به طور کلی تمام آنچه برای انتقال بهتر پیام خود نیاز دارد را نیز یاد میگیرد. این تکنیک شاید اولش مشکل به نظر برسد اما هرچقدر بیشتر آن را تمرین کنید، ذهن شما بیشتر به آن عادت میکند. با این تکنیک نهتنها درگیری بسیار بالاتری با زبان انگلیسی و مکالمهی آن پیدا میکنید بلکه میتوانید سرعت مکالمهی خود را نیز افزایش دهید، و یاد بگیرید که بهطور ناخودآگاه به زبان انگلیسی صحبت کنید.
مزایای استفاده از تکنیک سایه در تقویت مهارت شنیداری (Listening)
علاوه بر آنچه در بخش قبلی ذکر شد، تکنیک shadowing میتواند مهارت شنیداری شما را به طور شگفت انگیزی تقویت کند. کافی است که این تکنیک را شروع کنید تا ببینید که چه تأثیرات باورنکردنی روی مهارت شنیداری شما میگذارد. اغلب افراد وقتی به مطلبی گوش میدهند، بسیار منفعلانه عمل میکنند. توجهشان بهاندازهی کافی به مطلب شنیداری نیست. معمولاً جایی ساکن مینشینند و گوش میدهند و تنها تلاششان این است که مفهوم کلی مطلب را درک کنند. اگر میخواهید که واقعاً مهارت شنیداری خود را در مدتزمان کمی تقویت کنید، بایستی با تمرکز بسیار بالایی مطالب را گوش دهید. با استفاده از تکنیک سایه به دلیل آنکه بایستی یک کار عملی انجام دهید، مجبور میشوید که بهطور ناخودآگاه با دقت بیشتری به مطالب گوش بدهید. البته فقط بحث گوش دادن تنها نیست بلکه همانطور که در بالا آمد آهنگ صدا و دیگر موارد مرتبط نیز شامل آن میشود. بنابراین این تکنیک نه تنها مهارت شنیداری شما را تقویت میکند بلکه باعث میشود که تمرکز بالاتری داشته باشید و بهتر به صحبت دیگران گوش دهید که این خود برای تقویت مهارتهای ارتباطی شما بسیار مفید است.
نکتهی مهم دیگری نیز در رابطه با گوش دادن به همراه تکنیک سایه وجود دارد. ممکن است که شما لغات زبان انگلیسی را بهتنهایی بتوانید بهخوبی تشخیص دهید و درک کنید. اما وقتیکه لغات مختلف در یک جمله، باهم و بهصورت ترکیبی توسط یک گویندهی حرفهای، یا فردی بومی زبان بیان میشود؛ نحوهی تلفظ آن لغات دستخوش تغییرات فراوانی قرار میگیرد. این همان چیزی است که اغلب زبانآموزان با آن مشکلدارند. وقتی به صحبتهای یک انگلیسیزبان گوش میدهند احساس میکنند که سرعت مکالمهی آنها بسیار بالا است؛ طوری که قدرت تشخیص و درک کلمات و عبارات از دستشان خارج میشود. بعضی وقتها این موضوع درست است اما همیشه الزاماً اینگونه نیست. مشکل اصلی این است که زبانآموز به نحوهی بیان شدن عبارات در حالت مکالمه عادت نکرده است.
بگذارید مثال بسیار سادهای برای شما بزنم تا این موضوع بهتر درک شود: I’m going to. هیچکس هیچ مشکلی با جملهی “I’m going to” اگر به همین ترتیبی که نوشتهشده است تلفظ شود ندارد. با هر سرعتی که فکرش را بکنید. بنابراین اگر در حال گوش دادن به یک مکالمه باشید و گوینده بگوید “Tomorrow, I’m going to go to the park.” فهمیدن این جمله بسیار ساده است. اما حقیقت این است که اکثر حرفهایها و بومی زبانها اصلاً اینطور صحبت نمیکنند. در عوض آنها این عبارت را بهصورت “I’m gonna” یا ” I’monna” به کار میبرند. در حقیقت وقتی یک انگلیسیزبان میگوید “Tomorrow, I’minna go to the park” سریعتر از حالتی که بگوید “Tomorrow, I’m going to go to the park.” صحبت نمیکند. هردوی این جملات یک سرعت دارند. اما نحوهی بیان آنها و نحوهی چسباندن عبارات انگلیسی به هم باعث میشود که اولی با دومی تفاوت عمدهای بکند که طبیعتاً درک و فهم آن نیز سختتر میشود.
دقیقاً به خاطر همین موضوع است که تکنیک سایه میتواند از شما یک شنوندهی بهتر بسازد. به خاطر اینکه تلاش شما در گوش دادن به انگلیسی این است که صحبتهای گوینده را به همان نحوی که در جریان است تقلید نمایید و عبارات را به همان نحوی که بومی زبانها به کار میبرند به هم بچسبانید. این کار باعث میشود که زبان را بهتر درک کنید و بفهمید.
با توجه به مزایایی که در مورد تکنیک shadowing ذکر شد، تکنیک سایه را بهصورت مرتب در برنامهی آموزشی خود قرار بدهید. به یاد داشته باشید که لازم نیست حتماً هر چه را که میشنوید بلند تکرار کنید. اگر در شرایط مناسب قرار نداشتید (در یک محل عمومی بودید یا دوروبرتان پر از آدم بود) سعی کنید که این تکنیک را بهصورت ذهنی انجام دهید. زیرا این تکنیک حتی بهصورت ذهنی نیز تأثیرات زیادی دارد. بنابراین تکنیک سایه را از همین امروز شروع کنید و ادامه دهید تا تأثیرات شگرف آن را در مدت کمی مشاهده کنید.